وا گرایی های اجتماعی معلول عوام مختلفی است و داده های علمی ثابت کرده است که عصبیت یکی از عوام تضادهای سیاسی و اجتماعی بوده و به روابط اجتماعی رنگ تبارگرایانه داده است. افغانستان به عنوان یک واحد سیاسی مستقل ، در طول تاریخ اسیر عصبیت های قومی بوده و نتوانسته از یک جامعه مکانیکی مبتنی بر عصبیت به جامعه ارگانیکی مبتنی بر مدنیت عبور کند و بحرا نهای سیاسی و اجتماعی را پشت سر گذارد و به ثبات سیاسی برسد. این کشور برای عبور از بحرانهای دوا م دار نیازمند همسویی و همگرایی و اجتناب عصبیت های قومی است